Brieven - Zigeuner integreert nooit in een andere cultuur

Rotterdam Dit is een p class = intro, wat zou hier in moeten staan.

| Zaterdag 4 september 2010 | pagina 19

Zigeuner integreert nooit in een andere cultuur

Vanja Ljujic maakt van het bestaan van ‘een’ of ‘de’ Roma-cultuur een woordenspel dat de kern van de problematiek miskent (Opinie & Debat, 28 augustus). Dat is mijns inziens verkeerd.

De Sokasja (groepstradities) is immers al twee millennia de diep gefundeerde neerslag van de normen en waarden van de zigeuners en heeft voor hun gedrag wereldwijde en actuele betekenis. Er is dus wel degelijk een sterk en actueel verband tussen de Roma-cultuur en hun (onmaatschappelijk) gedrag. Ljujic zal toch ook weten dat de Sokasja al eeuwen ten diepste resulteert in het eenzijdig fundamentalistische gesloten universum van iedere zigeuner. Dat geeft hun maximale veiligheid en geborgenheid in eigen kring, maar ook extreem dwingende onderlinge binding en tegelijkertijd maximale vrijheid en ongebondenheid naar de (normen en waarden van) niet-zigeuners, de ‘gadje’.

Aan die zigeunercultuur en aan dat zigeunerleven kunnen en mogen niet-zigeuners geen deel hebben en worden niet-zigeuners als onrein en onaanraakbaar beschouwd en als levensgevaarlijk voor de reinheid en dus voor de identiteit. Met gadje mag een zigeuner dan ook absoluut niet omgaan, tenzij om economische redenen. Dit wordt ook wel ‘het geheim van de zigeuner’ genoemd.

Daarom is het een illusie te denken zigeuners met ‘gewoon het recht laten spreken’ tot integratie in de cultuur van de gadje te kunnen bewegen, zoals de geschiedenis ook steeds weer heeft aangetoond.

Ljujic geeft overigens ook geen enkele oplossing voor de praktische verwezenlijking en met name voor de handhaving van haar ideeën; hoe moet dat en wie kan dat en wie betaalt dat?

Mr. R.B. Cramer

Oud-beleidsmedewerker Landelijke Raad voor de Kinderbescherming en onderzoeker naar het gedrag van zigeuners in Ede.

Dit artikel werd gepubliceerd in NRC Handelsblad op Zaterdag 4 september 2010, pagina 19