nrc.nl › digitale editie

Veel Nederlandse uitgeverijen zijn huiverig voor digitale uitgaven

Aan e-readers geen gebrek, aan Nederlandstalige e-books des te meer. Waarom zijn er niet meer digitale boeken in het Nederlands voorhanden?

„Het grootste struikelblok bij het uitgeven van e-books zijn de uitgeverijen zelf, ze blijven achter doordat ze niet marktgericht zijn”, zegt Joop Boezeman, directeur van AW Bruna. Zijn uitgeverij geeft bijna alle boeken die gaan verschijnen ook uit als e-book.

Dat is uitzonderlijk. Afgaand op de aanbiedingsfolders van de uitgeverijen zal het nieuwe boekenseizoen, dat vandaag begint met het boekenfestival Manuscripta, opnieuw niet de doorbraak van het e-boek te zien geven. Aan e-readers geen gebrek, aan Nederlandstalige e-books des te meer. Marktleider Bol.com biedt 1400 digitale romans aan, een fractie van de 80.000 papieren exemplaren.

Waarom zijn er niet meer digitale boeken in het Nederlands voorhanden? Daniël Ropers, algemeen directeur van Bol.com, zegt dat uitgevers, auteurs en verkopers laveren tussen angst voor piraterij en opportunisme, waarbij de partijen vooral hun eigen winstgevendheid scherp in het oog houden. „Niemand durft als eerste een stap te zetten. Met als gevolg dat de lezer zijn heil meer en meer zoekt op piratensites.”

Er zijn wel uitgeverijen die graag hun gehele aanbod willen digitaliseren, maar zij zeggen tegen problemen met auteursrechten aan te lopen. „Het regelen hiervan zorgt bij ons voor het meeste oponthoud”, zegt Jürgen Snoeren, digital manager bij Meulenhoff Boekerij. Bij deze uitgeverij staat de teller op 250 e-books, tegenover 1500 leverbare papieren boeken.

Bij Bruna loopt het digitaliseren gesmeerd. „Het regelen van de rechten levert bij ons eigenlijk vrijwel nooit problemen op. Het afgelopen half jaar hebben we 75 nieuwe romans uitgegeven, en daarvan is 90 procent ook als e-book uitgekomen.”

Wat maakt dat het Bruna zo weinig moeite kost om auteurs te overtuigen van een uitgave als e-book? „Ze krijgen bij ons 25 procent van de netto-opbrengst van het e-book. Dat is niet meer dan bij andere uitgeverijen. Wij zijn zeer open in onze uitleg aan auteurs en duidelijk over wat het voor hen betekent en welke prijs ze ervoor krijgen. Dat schept vertrouwen. Ik denk dat veel uitgevers een moeilijk gezicht trekken en een te ingewikkeld verhaal vertellen aan de auteurs.”

Boezeman meent ook dat zijn collega-uitgevers te veel bezig zijn met de consequenties van het bestaan van e-books. „Ze denken dat hun hele businessmodel verandert door het e-book, maar dat is feitelijk helemaal niet zo. Bij ons vormen e-books ook maar 2 procent van de omzet.”

Uitgeverijen die een voorbehoud maken, zijn bijvoorbeeld Podium en Lemniscaat. „Ik vind het belangrijk om na te denken voordat je titels voor de digitale wolven gooit,” aldus Joost Nijsen, directeur van Podium. Hij ‘experimenteert’ met vijf e-boeken, waaronder de hit Komt een vrouw bij de dokter van Kluun. „Ze worden nauwelijks verkocht. Wij wachten af tot er een goed verdienmodel is, voor ons en de auteurs.”

Jean Christophe Boele van Hensbroek van Lemniscaat geeft helemaal geen e-books uit. „Alle belangrijke romans kun je illegaal downloaden. Logisch dat de lezer hier geen tien euro voor wil betalen.” E-books uitgeven heeft volgens hem alleen zin als je er maar een paar euro voor vraagt. „Ik zie meer in een google-model, waarbij je de boeken niet downloadt maar online leest. Dat is beter te beveiligen.”

Dit weekend vindt de aftrap plaats van het nieuwe boekenseizoen met de manifestatie Manuscripta in Amsterdam. Inl.: manuscripta.nl